Cách quay phim bằng điện thoại đẹp như dân chuyên nghiệp (update)

Ở bài viết trước mình đã nói về ưu nhược điểm của quay vlog bằng điện thoại. Trong bài viết này, mình sẽ bật mí cách quay phim bằng điện thoại để có được những video đẹp như được tạo ra bởi các thiết bị chuyên nghiệp.

Thực tế có nhiều loại điện thoại khác nhau, nhưng chỉ cần nắm chắc những quy tắc trong bài viết này, kỹ năng quay phim bằng điện thoại của bạn sẽ được cải thiện đáng kể.

Cách quay phim bằng điện thoại đẹp

1. Chuẩn bị

– Một chiếc điện thoại (tất nhiên phải có rồi :D) trang bị camera càng hiện đại càng tốt.

– Sạc đầy pin

– Dùng khăn mềm lau sạch ống kính camera. Những vết bẩn trên ống kính có thể làm giảm chất lượng video.

– Các phụ kiện (nếu có) như: Tripod, gimbal (chống rung), gậy chụp ảnh, đèn trợ sáng, mic rời…

– Chuyển chế độ máy bay để không bị gián đoạn khi đang quay hình.

– Kiểm tra dung lượng thẻ nhớ (nên để trống ít nhất từ 3 GB trở lên). Tốt nhất bạn nên kiểm tra thường xuyên và xóa luôn những file không cần thiết lưu trong máy.

2. Nên cầm máy theo chiều ngang hay dọc

Nhiều người cho rằng cầm thế nào mà chẳng được. Tuy nhiên, cách cầm máy đúng sẽ giúp bạn:

– Có được những khuôn hình chuẩn theo ý muốn

– Hạn chế rung lắc (hình ảnh bị rung lắc xem sẽ rất nhức mắt khó chịu)

– Tránh bị rơi máy khi đang quay

– Nhìn chuyên nghiệp hơn.

Có 2 cách cầm máy cơ bản là cầm theo chiều dọc và cầm theo chiều ngang.

Quan niệm quay video là phải khung hình ngang đã lỗi thời. Cầm máy theo chiều dọc sẽ tạo cảm giác dễ dàng, chắc chắn hơn. Tuy nhiên, tùy theo từng nền tảng bạn sử dụng mà lựa chọn khung hình ngang hay dọc.

Ví dụ bạn làm vlog trên Youtube thì nên chọn quay khung hình ngang với tỷ lệ màn hình là 16:9.

Video quay hình dọc khi up lên youtube bị lỗi vệt đen hai bên, hình ảnh lọt thỏm ở giữa

Nếu cần video đăng Facebook, Tiktok, Instagram, các trang TMĐT như Shopee, Lazada... thì cầm dọc điện thoại. Từ đó, kết quả video sẽ là hình dọc hoặc hình vuông tỉ lệ 1:1.

Khung hình vuông - dọc cũng lại trải nghiệm tốt hơn cho người xem khi không phải xoay ngang điện thoại để phóng to video

Nên tránh quay video khung dọc nhưng lại up lên youtube hoặc ngược lại.

3. Cách thiết lập khi quay phim bằng điện thoại

Trước khi bấm máy bạn nên kiểm tra lại các thiết lập của camera như độ phân giải điểm ảnh 4k, 2k, full HD, HD 720, SD…; tỷ lệ khuôn hình 16:9 hay 4:3; chế độ quay bao nhiêu khung hình/giây…

Thông thường nếu bạn sử dụng các ứng dụng camera sẵn có của smartphone thì các chế độ này đã được mặc định tối ưu ở chế độ cao nhất, bạn không thể can thiệp. Tuy nhiên vẫn có một số dòng máy cao cấp cho phép bạn tùy chỉnh những thiết lập này.

Các kích thước video hiện nay: HD 720, HD 1080, video 2k, ultra HD, video 4k (lớn nhất)

Nhiều người cho rằng để độ phân giải cao nhất thì chất lượng video sẽ tốt nhất, điều này không sai. Thế nhưng trong một số trường hợp bạn vẫn cần thiết lập lại. Ví dụ chiếc Samsung Galaxy Note 4 có khả năng quay phim tới 4k (độ phân giải điểm ảnh khoảng 3840 x 2160, cao gấp 4 lần full HD).

Với video 4k bạn có thể chiếu hình ảnh lên cả bức tường mà hình ảnh vẫn không bị nhòe nhưng bù lại file video 4k thường rất nặng sẽ gây khó khăn trong khâu hậu kỳ (máy tính dựng hình phải có cấu hình khủng – thường chỉ các studio, hãng phim lớn mới đầu tư) và kén thiết bị đọc (đa phần máy tính phổ thông hiện nay sẽ bị giật lag khi đọc các file video 4k).

Còn nếu bạn đã lỡ quay video 4k trong khi máy tính của bạn quá yếu không thể biên tập hậu kỳ được thì có thể tham khảo cách xử lý tại đây.

Ngoài ra, quay video 4k sẽ khiến điện thoại của bạn nhanh tụt pin và tiêu hao bộ nhớ. Giả sử như smartphone của bạn chỉ còn trống khoảng 9-10 GB, nếu quay ở định dạng full HD bạn có thể quay liên tục khoảng 45 phút nhưng ở định dạng 4k thì thời gian sẽ bị giảm xuống còn chưa tới 10 phút.

Hãy cân nhắc những điều kể trên để chọn độ phân giải phù hợp cho video của bạn. Cá nhân mình hiện nay vẫn chỉ quay ở chế độ full HD (1920x1080). Mức này giúp mình tiết kiệm tài nguyên, và khâu hậu kỳ nhanh chóng hơn.

Nếu bạn để ý sẽ thấy đa số các video chúng ta xem trên internet đều bị giảm về độ phân giải HD720. Dù bạn có quay video tới 4K, 6K thì với băng thông như hiện tại, người dùng vẫn khó có thể xem mượt mà ở độ phân giải cao hơn.

Về tỷ lệ khuôn hình, nếu bạn quay video ngang thì thông thường sẽ là 16:9. Quay video để xem trên điện thoại thì nên chọn tỷ lệ hình vuông 1:1 hoặc 4:3. Hoặc cũng có thể để 16:9 nhưng quay chiều dọc.

Tỷ lệ màn hình 4:3 (ti vi hình vuông) và 16:9 (tivi hình chữ nhật)

Tốc độ màn chập từ 24 frame/giây trở lên là ổn. Tốc độ màn chập được hiểu là bạn sẽ chụp bao nhiêu hình ảnh/1 giây (vì thực chất video được ghép từ nhiều ảnh chụp). Tốc độ màn chập sẽ ảnh hưởng tới chất lượng của hình ảnh cũng như lượng ánh sáng vào đi vào cảm biến. Do đó nếu biết sử dụng linh hoạt trong từng trường hợp sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều trong quá trình quay phim bằng điện thoại.

4. Thiết lập chế độ quay phim nhanh

Làm quen với việc mở camera nhanh sẽ giúp bạn xử lý nhanh chóng hơn trong những trường hợp khẩn cấp để không bỏ lỡ những khoảnh khắc quan trọng.

Hầu hết smartphone hiện nay đều cho phép mở nhanh camera. Ví dụ với các dòng máy iphone sử dụng hệ điều hành ios 9, ngay từ màn hình khóa bạn chỉ cần chạm vào biểu tượng máy ảnh rồi kéo thẳng lên trên như vén một bức mành là được. Từ ios 10 trở lên thì thao tác này còn dễ dàng hơn khi bạn chỉ cần nháy phím home 2 lần là camera sẽ tự động mở (ios 11 là bấm phim home rồi gạt màn hình sang phải). Một số dòng máy của sam sung cũng cho phép cách làm tương tự. Tuy nhiên ngay cả chiếc Samsung Galaxy S8 rất hiện đại, trước khi sử dụng tính năng này, bạn phải thiết lập cho máy theo cách sau (các máy samsung khác cũng sêm sêm như vậy bạn cứ thế làm theo):  Vào setting -> chọn Advanced features (tính năng nâng cao) -> tìm và tích bật tính năng Quick launch Camera lên.

Sau khi mở camera, bạn chỉ cần gạt màn hình sang trái, sang phải để chuyển đổi giữa các chế độ chụp ảnh, quay phim, time-lape, slow-motion… rất dễ dàng phải không. Ngoài ra, bạn nên sử dụng nút tăng giảm âm lượng để quay – chụp cũng sẽ tiện lợi hơn rất nhiều so với việc phải chạm vào phím ảo trên màn hình.

5. Những thao tác máy cơ bản

Khi mới bắt đầu bạn thường quay phim như thế nào ? có phải cứ bật máy lên là quay chẳng cần theo bất kỳ quy tắc nào. Kết quả khi xem lại hình ảnh rất rung giật, thậm chí lúc lúc xoay ngang, lúc lật dọc đến chóng cả mặt. Trước đây mình cũng như vậy thôi. Có vô số lỗi mà những người quay phim bằng điện thoại gặp phải mà thực ra chỉ cần tuân thủ theo một số nguyên tắc cơ bản, video của họ sẽ dễ xem hơn rất nhiều.

Đảm bảo không bị rung hình

Đây là nguyên tắc đầu tiên trong quay phim bắt buộc bạn phải nhớ. Một cảnh quay bị rung tay sẽ đem lại cảm giác không chuyên nghiệp và gây khó chịu cho khán giả. Đối với điện thoại việc giữ cho máy không bị rung khi quay sẽ khó khăn hơn so với máy quay chuyên nghiệp bởi smartphone có trọng lượng và kích thước nhỏ rất khó cầm. Để khắc phục được vấn đề này bạn có thể sử dụng một số thủ thuật sau:

– Cầm chắc máy

– Nín thở khi quay

– Tìm điểm tựa: Khi quay phim bạn nên quan sát xem xung quanh có bức tường hay cái bàn, cái ghế nào không, bạn có thể dựa lưng, chống khỉu tay lên bàn… sẽ rất hữu ích để chống rung cho camera phone.

– Sử dụng tripod: Sử dụng chân máy luôn đem lại những cảnh quay rất ổn định. Ngay cả những nhà làm phim chuyên nghiệp cũng không thể thiếu thiết bị hỗ trợ hữu ích này.

– Sử dụng gimbal chống rung: Hiện nay có rất nhiều gimbal chống rung điện tử cho smartphone với giá thành khá hợp lý. Đây là giải pháp tuyệt vời để bạn quay video bằng điện thoại nhằm phục vụ cho nhiều nhu cầu khác nhau, từ công việc cho tới giải trí.

Quay nhiều cảnh/ phân đoạn

Các bạn có để ý khi xem thời sự, mỗi cảnh quay chỉ khoảng từ 3-5 giây, cảnh nào dài thì cũng chưa tới 10 giây. Mỗi bản tin là chuỗi ghép vài chục cảnh quay ngắn như vậy. Có vài kỹ thuật quay chính như sau:

+ Cảnh quay tĩnh: là cảnh quay sau khi bấm ghi hình bạn sẽ giữ nguyên bố cục khuôn hình cho tới khi kết thúc cảnh quay (nên sử dụng nhiều nhất).

+ Lia máy: Đó là bạn quay camera từ trái qua phải, từ dưới lên trên hoặc ngược lại (hạn chế sử dụng). Động tác phải dứt khoát nhưng chậm rãi. Một cảnh quay chỉ lia máy theo một chiều ngang hoặc dọc.

+ Di chuyển: Vừa quay vừa di chuyển (có thể là đi bộ hoặc chạy…) –> quay cảnh này bạn phải có các kỹ thuật chống rung cho điện thoại.

Tham khảo video demo của mình:

Luôn quay đủ “một câu hình ảnh”

Tức là bạn quay đủ các cỡ cảnh gồm: Toàn cảnh – trung cảnh – cận cảnh – đặc tả.

Ví dụ bạn muốn truyền đạt nội dung câu văn sau bằng ngôn ngữ hình ảnh: “Các cầu thủ đang đá bóng”.

Các cảnh quay bạn cần có như sau:

Cảnh 1: Toàn cảnh sân bóng rất huyên náo

Cảnh 2: Trung cảnh: một vài cầu thủ đang tranh cướp bóng

Cảnh 3: Cận cảnh: một cầu thủ đang tăng tốc

Cảnh 4: Đặc tả: Cầu thủ tung chân sút bóng

Như vậy với 4 cảnh quay, bạn có thể truyền đạt được toàn bộ nội dung câu chuyện mà không cần thêm một lời nào mà người xem vẫn hiểu nội dung qua hình ảnh.

Ý nghĩa của các cảnh quay:

+ Toàn cảnh: giúp khán giả hình dung được bối cảnh nơi xảy ra sự việc

+ Trung cảnh: miêu tả sự việc đang diễn ra

+ Cận cảnh: Mô tả chi tiết

+ Đặc tả: Điểm nhấn (thường chọn những chi tiết tác giả muốn nhấn mạnh và để lại ấn tượng sâu sắc cho người xem) – VD: cái bắt tay của 2 nguyên thủ quốc gia.

Một video không phải lúc nào cũng nhất thiết phải có đầy đủ cả 4 cảnh trên nhưng bạn vẫn nên quay đầy đủ để thuận lợi cho việc biên tập sau này, thừa còn hơn thiếu phải không?

Hạn chế zoom khi quay phim bằng điện thoại

Rất hiếm khi mình sử dụng tính năng này bởi các lý do sau:

Zoom trên smartphone là zoom số, tức là sử dụng kỹ thuật số hay còn gọi là phần mềm để phóng to các chi tiết trên hình ảnh được thu từ camera. Do đó, khi zoom hình ảnh bị phóng đại dẫn tơi bị mờ, vỡ ảnh, nhìn rất xấu.

Mặt khác, lạm dụng sử dụng zoom khi quay phim còn khiến hình ảnh bị rung lắc nhiều hơn và lượng ánh sáng vào máy ít hơn, chất lượng video sẽ càng tệ.

Giải pháp là dùng chân để zoom. Tiến sát đối tượng sẽ cho chất lượng hình ảnh rõ nét, chân thật hơn. Nếu cần bạn có thể zoom một chút để lấy bố cục khuôn hình cho đẹp.

Chọn góc máy

Nhiều người khi quay phim thường có cảm giác “ngại” nên chỉ đứng im một chỗ rồi lia máy qua lại. Điều này hoàn toàn sai lầm. Làm  như vậy bạn sẽ không bao giờ có được những video chất lượng. Người xem cần được nhìn ở nhiều góc máy khác nhau để có thể thấy được toàn diện của sự việc. Bạn hãy thử di chuyển qua nhiều vị trí, có thể hạ thấp góc máy hoặc trèo lên một điểm cao nào đó quay xuống, nấp sau tiền cảnh (có thể là một bông hoa, một hàng ghế khán giả…). Như vậy các cảnh quay của bạn mới không bị nhàm chán, và lôi cuốn người xem từ cảnh này sang cảnh khác cho tới khi video kết thúc.

Quay chủ thể chuyển động

Chủ thể chuyển động thường có xu hướng lao ra khỏi tầm ống kính của bạn. Đừng cố lia camera theo một cầu thủ hay một chú chó đang chạy nhanh sẽ khiến hình ảnh rất nhòe và rối mắt. Bạn hãy xem chủ thể đang chuyển động về phía nào để đứng phía trước quay đón đầu. Nếu sử dụng gimbal chống rung bạn có thể vừa quay vừa chạy theo đối tượng sẽ tạo ra những cảnh quay rất sống động.

Kỹ thuật “trám hình”

– Lưu ý: Trong nhiều trường hợp có lúc chúng ta sẽ quay những cảnh rất dài. Ví dụ bạn muốn quay trọn vẹn cảnh cô ca sĩ thể hiện 1 bài hát khoảng 5 phút. Trong 5 phút ấy bạn hãy giữ máy cố định ở 1 góc chuẩn nhất, đẹp nhất. Nếu muốn quay khán giả thì bạn nên dừng lại và chuyển sang quay một cảnh mới, không nên để máy đang quay rồi lia thẳng xuống khán giả.

Hãy xem thử một đoạn video sau:

Trong video mình có thể quay được toàn bộ tiết mục văn nghệ nhưng vẫn có những cảnh phụ khác như: Người xem, toàn cảnh hội diễn…

Vậy sẽ có nhiều bạn thắc mắc, nếu đang quay tiết mục văn nghệ kể trên mà dừng máy để quay xuống khán giả thì đoạn video quay tiết mục văn nghệ này sẽ bị đứt đoạn; còn nếu để nguyên máy mà lia xuống thì hình sẽ bị rung giật nhìn sẽ không chuyên nghiệp. Bí quyết ở đây chính là kỹ thuật “trám hình”.

Thực ra tất cả các cảnh khán giả, toàn cảnh hội diễn… đã được mình quay ở những thời điểm trước và sau của bài hát. Sau đó mình sử dụng những hình ảnh này trám đan xen vào tiết mục để tạo cảm giác tất cả diễn ra đồng thời. Tuy nhiên, sử dụng cách này bạn cần lựa chọn hình ảnh thật kỹ, tránh để 1 nhân vật xuất hiện cả trên sân khấu và hàng ghế khán giả, bởi họ không thể cùng lúc vừa biểu diễn vừa ngồi nghe tiết mục của chính mình phải không nào.

Kỹ thuật trám hình được sử dụng rất nhiều trong dựng phim. Bằng kỹ thuật này, chỉ với 1 chiếc smartphone, video của bạn vẫn có thể truyền tải toàn bộ nội dung câu chuyện bằng hình ảnh tới người xem.

Như vậy, dù làm phim bằng thiết bị gì, bạn vẫn cần nắm được những kỹ thuật cơ bản về cách quay, cách dựng hình ảnh. Do đó, trong các phần tiếp theo của bài viết, mình sẽ tiếp tục chia sẻ các mẹo, thủ thuật quay phim bằng điện thoại (smartphone) kết hợp với kỹ thuật dựng phim, xử lý hậu kỳ. Nếu còn gì chưa rõ trong bài viết này, bạn hãy comment phía dưới, mình sẽ trả lời sớm.

Hẹn gặp lại !